Spinal cerrahi, omurga ve omurilik cerrahisidir. Omurga, omuriliği korur, vücudun destek noktasını oluşturur, ayakta kalmamızı, yürümemizi, hareket etmemizi sağlar. İnsan bedeninin temel direği olan omurga, omur ya da vertebra adı verilen kemik yapılardan oluşur. Her bir omur kendisinden bir önceki ve sonraki omurla ilişki içinde olup, kuvvetli kas ve bağ dokuları da bu yapıya destek görevi görür. Kas, kemik ve bağlardan oluşan bu sağlam yapıda, her bir omur arasında bulunan disk, insan bedeninde harekete izin veren oluşumdur. İnsan omurgasındaki hareketin tipi ve derecesi her omur düzeyinde aynı değildir. Gerek bu hareketlerin farklı dereceleri gerekse omurların yapısal özellikleri nedeniyle omurga üç ayrı bölüme ayrılmıştır. Bu bölümler; boyun omurları (servikal vertebra), göğüs omurları (torakal vertebra) ve bel omurları (lomber vertebra) olarak isimlendirilir. Boyun bölgesi, her yöne harekete izin veren, hareket derecesi yüksek olan bölgedir. Göğüs omurları, göğüs kafesiyle beraber akciğer, kalp gibi organları korumakla da görevli olduğundan en sert, yani en az hareketli kısımdır. Vücut ağırlığının kalça ve bacaklara aktarıldığı bel omurları ise öne-arkaya hareket etmemizi sağlar.
Füzyon, birleşme, kaynama anlamına gelerek bir ya da daha fazla omurun hareketsiz kalmasıdır. Omurga füzyon cerrahisinde amaç, omurları, insan bedeninden alınan kemik parçası ya da gelişen teknolojiyle elde edilen yapay kemik materyalleri kullanılarak hareketsiz, birleşmiş hale getirmektir. Böylece ameliyattan aylar sonra omurlar bir bütün hale gelmektedir.
OMURGADA FÜZYON CERRAHİSİ NE ZAMAN GEREKLİDİR?
Cerrahın, füzyon kararı vermesini gerektirecek çeşitli omurga hastalıkları vardır. Omurga kırıklarında, omurganın şekil bozukluklarında, omurganın aşırı hareket ettiği ağrılı durumlarda ve bazı boyun fıtıklarında, omurgada da tümör veya enfeksiyon olduğunda füzyon gereklidir.
Omurga kırığı füzyon cerrahisinin en az tartışılan gereksinimidir. Her omurga kırığında ameliyat gereksinimi yoktur. Fakat omuriliğe bası, sinir hasarı ya da omurga anatomik bütünlüğünün bozulması gibi çok farklı nedenlerle ameliyat yapılması gerekli olan durumlarda ilgili bölgenin kaynaması için füzyon cerrahisine gerek duyulur.
Omurganın yapısal şekil bozukluğunun olduğu hastalıklarda da füzyon gereksinimi mevcuttur. Skolyoz adı verilen çocuk ve genç erişkinlerde daha fazla görülen “5” şeklindeki omurga yapısı bu tür hastalıklara iyi bir örnektir.
Spondilolistezis olarak adlandırılan, kabaca bir omurun diğer omur üzerinden kayması olarak tanımlanabilecek hastalıklarda, iki ya da daha fazla omur arasındaki anormal hareket olarak tanımlanan instabilite durumlarında füzyon cerrahisi gerekebilir.
Boyun fıtıklarında, fıtıklaşan disk alındıktan sonra füzyon gerekli olabilir. Boynun ön tarafından girilerek yapılan fıtık ameliyatlarında fıtıklaşan disk materyali alındıktan sonra disk mesafesine küçük kemik parçası konularak füzyon işlemi gerçekleştirilir.
Tekrar eden bel fıtığı, daha önce geçirilmiş omurilik ameliyatları, omurga eklemlerinin yapısal bütünlüğünün bozulduğu kireçlenme de denilen dejeneratif hastalıklar, omurganın mekanik dengesinin bozulduğu kemik alınması gereken omurga-omurilik hastalıkları, omurga tümör cerrahisi, ağrılı omurga hastalıkları gibi tablolarda da cerrah füzyon kararı verebilmektedir.
FÜZYON NASIL YAPILIR?
Çok farklı cerrahi yaklaşımlar vardır. Temel olarak önden, arkadan, yandan ya da birkaç yaklaşımın beraber yapıldığı ameliyatlarda omurlar arasına kemik yerleştirilir. Boyun bölgesine önden yaklaşım daha sık kullanılırken, göğüs veya bel bölgesine arkadan yani posterior füzyon daha sık kullanılır. Füzyon cerrahisinin yapılacağı hastalığa göre cerrahi yaklaşım değişir.
Makale TÜRK NÖROŞİRÜRJİ DERNEĞİ SPİNAL VE PERİFERİK SİNİR CERRAHİSİ ÖĞRETİM VE EĞİTİM GRUBU Broşürlerinden Alınmıştır . www.turknorosirurji.org.tr
